Huyết áp thấp (HAT) là căn bệnh thường gặp. Theo Đông y, nguyên nhân của những triệu chứng trên phần nhiều do khí hư. Khí hư không sinh huyết, khí hư không dẫn huyết đến các bộ phận cơ thể nên người bệnh hoa mắt, chóng mặt, tay chân thường bị lạnh. Sau đây xin giới thiệu một số món ăn bài thuốc có tác dụng bổ khí theo 3 thể chứng thường gặp.
HAT mà ăn kém, cơ nhẽo, hai tay thường lạnh, đại tiện lỏng do tỳ phế khí hư thì dùng bài thuốc:
Bài 1 (bao tử heo hầm hạt sen): Bao tử heo làm sạch 50g, hạt sen 50g, ý dĩ 50g, sinh khương 3 lát hầm ăn tuần vài lần.
Bao tử hầm hạt sen
Bài 2 (cá rô kho lá lốt): Cá rô từ 1 – 2 con khoảng 100g, lá lốt 20g thêm gia vị kho nhừ ăn.
Bài 3 (giá đậu xào cật heo): Giá đậu 100g, cật heo 50g, thêm hành tiêu xào ăn.
Bài 4 (chim cút hầm nhân sâm): Chim cút 1 con, nhân sâm 20g, hoàng kỳ 20g tiềm ăn.
Bài 5 (bài chim bồ câu tiềm bài bát trân): Nhân sâm, bạch truật, phục thần, phục linh, hoàng kỳ, đương quy mỗi vị 10 – 12g, cam thảo 4g, đại táo 3 quả, chim bồ câu 1 con tiềm ăn, hoặc sắc uống. Ngoài ra, tăng cường ăn các món chế biến chủ yếu như thịt hoặc cật dê, heo, gà, chim, cà rốt, khoai mài, bí đỏ, hành, hẹ, kiệu, giá đậu, lá mơ lông, rau mùi, ngò gai, gia vị tiêu, gừng, hành, nghệ, riềng là vị ôn, bổ tỳ khí, ăn đều tốt.
Nếu HAT hay hồi hộp, ngủ mê, ăn kém, ngại hoạt động do tâm tỳ khí hư thì dùng:
Bài 1 (chè hạt sen): Hạt sen 50g, long nhãn 20g, đường cát nấu chè ăn tuần vài lần.
Bài 2: Hạt sen, táo đỏ đều 30g, gừng tươi 6 lát hầm ăn cả cái lẫn nước.
Bài 3 (hoa lý xào tim heo): Hoa lý 100g, tim heo 50g gia vị vừa đủ xào ăn. Ngoài ra, tăng cường ăn các món có chế biến tim hoặc thịt heo, bò, dê, hạt sen, hoa lý, rau đắng, bông bí, bí đỏ, trái cây, dâu, táo, nhãn, na là vị bổ tâm tỳ, dễ ngủ đều tốt.
Nếu HAT lưng gối yếu mỏi, chân không ấm, ù tai, tiểu không tự chủ, sinh lý yếu do thận khí hư:
Bài 1 (cật heo tiềm đỗ trọng): Cật heo 1 cái làm sạch, đỗ trọng 50g, cẩu kỷ 30g, gừng nướng gần cháy 10g, gia vị tiềm ăn tuần vài lần.
Bài 2 (thịt dê tiềm): Thịt dê 50g, cà rốt 50g, có thể thêm cẩu kỷ 30, hoàng kỳ 30g, nhục quế 6g, gia vị gừng hành tiềm ăn.
Bài 3 (cật heo xào hẹ): Cật heo làm sạch thái lát 50g, bông hẹ 50g xào ăn. Ngoài ra, tăng cường ăn các món chế biến từ cật hoặc thịt dê, chó, chim sẻ, chim cút…
Lương y Minh Phúc
(Trung tâm Y tế Đa khoa Việt Nga Vietsopetrov)
