Mất ngủ là một chứng bệnh của xã hội hiện đại ngày nay do rất nhiều nguyên nhân khác nhau như: mắc bệnh lý, lo âu hay căng thẳng; mất ngủ do dùng thuốc, chất kích thích, lệch múi giờ, ăn quá no vào buổi tối…Trong đông y, mất ngủ được xếp vào chứng “bất mị”, tuy là một chứng bệnh “nan giải” nhưng hoàn toàn có thể phòng trị được bằng những cây lá quanh nhà.
Củ bình vôi
Phần gốc thân phình thành củ của cây bình vôi làm thuốc an thần.
Bài 1: Dùng độc vị cây xấu hổ hoa tím (cây mắc cỡ) 15g hoặc phối hợp với cúc bạc đầu 15g, chua me đất 30g sắc uống hằng ngày vào buổi tối và trước khi đi ngủ 30 phút. Dùng cho người lao động trí óc, suy nhược thần kinh, tim hồi hộp, mất ngủ…
Bài 2: Nhân hạt táo chua 20g đập dập sắc uống trong ngày. Dùng cho người hồi hộp đánh trống ngực, luôn trong tình trạng buồn phiền lo lắng, mất ngủ…
Bài 3: Nhân hạt táo chua khô 25g, sinh địa 30g, hạt muồng sao 20g, mạch môn (bỏ lõi) 15g, long nhãn 10g, hạt sen 12g, sắc uống ngày 1 thang. Dùng cho người có tâm trạng kinh hãi, hồi hộp, ít ngủ, khó ngủ, hay nằm mê, hoảng hốt, mất hoặc giảm trí nhớ…
Bài 4: Tâm sen 2-3g hãm chè uống trong ngày, trị mất ngủ, lo lắng hồi hộp, miệng háo khát nước, di mộng tinh, tim đập nhanh, tăng huyết áp…
Bài 5: Hạt sen, long nhãn, nhân hạt táo chua (sao) mỗi vị 10-15g, củ bình vôi 8g, lá vông 12g. Sắc uống ngày 1 thang, uống trong ngày và trước khi ngủ 30 phút. Trị mất ngủ ở người gầy yếu, hay hồi hộp, sợ hãi, đánh trống ngực, ngủ không yên, trí nhớ giảm, tinh thần suy nhược, ăn uống kém, gầy sút, mỏi mệt, thích nằm…
Bài 6: Rễ nhài 5-7g sắc uống trong ngày hoặc nghiền nát vắt lấy hỗn dịch uống 5-7 ngày. Dùng cho người trằn trọc khó ngủ, ngủ hay tỉnh giấc…
Bài 7: Lạc tiên 8-16g sắc uống trong ngày, uống liên tục 10-15 ngày hoặc kết hợp với lá vông 16g, lá dâu 20g, tâm sen 2g sắc uống hay nấu thành cao lỏng, mỗi ngày dùng 2-5g, chia nhiều lần uống, nên uống trước khi đi ngủ. Trị suy nhược thần kinh, mất ngủ, tâm trạng bứt rứt…
Bài 8: Cỏ bấc đèn 4g, lá tre 12g, mạch môn (bỏ lõi) 12g. Sắc uống trong ngày, uống 10-5 ngày. Chữa tâm phiền, miệng khát, bực dọc trong người, mất ngủ, ngủ gà…
Bài 9: Cùi nhãn 15-20g, sắc uống hằng ngày. Trị mất ngủ do huyết hư, tinh thần mệt mỏi hay quên, tư lự quá độ mất ngủ, thần kinh suy nhược, hồi hộp, hoảng hốt…
Bài 10: Hạt sen 15g, lá tre 12g, lá dâu 15g, lạc tiên 20g, lá vông 12g, cam thảo 3g, nhân hạt táo chua 8g. Sắc chia uống trong ngày, trị mất ngủ do phiền muộn, bứt rứt, khó vào giấc ngủ…
Bài 11: Đậu đen 30g, hạt sen để cả tâm (sao vàng) 15g, lá vông 15g, lá dâu tằm 20g, lạc tiên 15g, thảo quyết minh (sao vàng) 8g. Sắc uống ngày 1 thang, dùng liên tục 10-15g. Trị mất ngủ kèm theo triệu chứng buồn bực, ù tai, đau lưng, uể oải không muốn làm việc, nóng nảy bứt rứt, có cảm giác bốc hỏa lên đầu mặt, đau đầu choáng váng, tâm phiền miệng khát, đêm ra mồ hôi trộm…
Bài 12: Nhân hạt táo chua 1 lạng, sao chín thơm, tán nhỏ, mỗi lần uống 3g, uống với nước sắc lá tre. Trị mất ngủ do âm hư, dương khí thiên thắng âm dương mất điều hòa, tâm trạng bứt rứt buồn phiền…
Chú ý: Để chứng mất ngủ được cải thiện nhanh chóng, cần xác định rõ nguyên nhân mất ngủ như: bệnh lý, stress, chất kích thích… Không ăn quá no và uống các chất kích thích vào buổi tối, cân bằng công việc giải tỏa căng thẳng thần kinh, không nên để máy tính, tivi trong phòng ngủ…
Lương y Chu Văn Tiến
