Ốc khổng thuộc họ ốc khổng, tên khác là ốc chín lỗ, cửu khẩu, cửu khổng ngư bào, là một loại ốc biển, có cấu tạo đặc biệt thuộc ngành nhuyễn thể, có vỏ cứng bao bọc.
Thịt ốc khổng (thường gọi là bào ngư). Theo kinh nghiệm dân gian, thịt ốc khổng nấu với gạo nếp đến nhừ nhuyễn cho phụ nữ sau sinh ăn đều trong vài ngày, có tác dụng bồi bổ sức khỏe, tăng cường thể lực, kích thích ăn, nhiều sữa. Người dân vùng biển còn truyền tụng nhau rằng ăn thịt ốc khổng đều đặn mỗi tháng 1 – 2 lần sẽ sống lâu, cường tráng.
Ốc khổng
Trong y học cổ truyền, vỏ ốc khổng được dùng với tên thuốc là thạch quyết minh. Vỏ được lấy từ ốc còn sống hoặc đã luộc chín. Khi dùng, nung vỏ thành vôi hoặc tẩm nước muối.
Vỏ ốc khổng có hình bầu dục hoặc gần bán cầu, nhìn mặt trong hơi giống tai người, dài 3,5 – 8,5cm; rộng 2,5 – 5,5cm. Dược liệu có vị mặn, tính bình, không độc, có tác dụng bổ gan thận, thanh nhiệt, làm sáng mắt, chủ trị các chứng bệnh về mắt: Chữa đau mắt đỏ, mắt kéo màng, đau nhói về tối: Vỏ ốc khổng và cỏ tháp bút (mộc tặc) lượng bằng nhau, sao khô, tán bột, mỗi lần uống 12g với nước có pha 3 lát gừng và một quả táo tàu giã nhuyễn. Ngày làm 2 lần.
Hoặc vỏ ốc khổng, cúc hoa vàng, cam thảo, lượng 3 thứ bằng nhau, phơi khô, tán nhỏ, rây bột mịn. Ngày uống 4g với nước ấm, dùng 2 lần.
Chữa quáng gà: vỏ ốc khổng, sơn thù, sơn dược, mỗi thứ 16g; cúc hoa, bạch thược, kỷ tử, trạch tả, phục linh, đơn bì, thục địa, mỗi thứ 12g. Tất cả phơi khô, tán bột mịn, trộn với mật làm thành viên uống. Mỗi ngày 20g, chia làm 2 lần.
Chữa đục thủy tinh thể: vỏ ốc khổng 30g, huyền hồ phấn 10g, thuyền thoái 15g, xác rắn lột 15g, đại hoàng 5g. Tất cả sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm 2 lần trong ngày.
DS. Hữu Bảo
