Mùa đông với tiết trời lạnh là điều kiện thuận lợi cho hen phế quản phát sinh và phát triển. Theo y học cổ truyền, khô hanh lạnh lẽo làm thương tổn tạng phế, tỳ, thận gây các chứng bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là hen suyễn… Cũng theo Đông y, để điều trị thì phải phục hồi chức năng tạng tỳ, phế, thận, tăng sức đề kháng của cơ thể, tiêu viêm, trừ đờm từ đó cắt cơn hen. Sau đây là một số bài trà dược phòng và chữa hen để mọi người tham khảo và áp dụng:
1. Trà ngăn ngừa cơn hen xảy ra:
Bài 1: tinh dầu hoa hồng 2 giọt pha trong 100ml nước chín, uống buổi sáng.
Bài 2: nhựa sung 50g phết lên bánh đa (bánh tráng) nướng chín ăn.
Bài 3: táo ta 100g, lá chanh 50g, hạt cải canh 10g. Tất cả tán bột, ngày dùng 10g hãm nước sôi uống buổi sáng.
Bài 4: lá dâu 200g, lá khế 50g, hạt tía tô 10g. Tất cả tán bột, ngày dùng 10g hãm nước sôi uống buổi sáng.
2. Trà chữa hen hàn, hen dị ứng:
Người bệnh có biểu hiện người lạnh, đờm long có bọt dễ khạc, thích uống nước nóng, làm dễ thở, cắt cơn hen.
Bài 1: lá táo ta 100g, mã đề khô 50g, lá kim ngân 50g. Tất cả tán bột, hãm nước sôi uống trong ngày.
Bài 2 (trà rễ chanh, ngải cứu): rễ chanh 30g, rễ cỏ tranh 30g, ngải cứu 16g, vỏ cây dâu 30g, bèo cái khô 16g. Sắc uống như nước trà.
Bài 3 (trà bách bộ, mạch môn): bách bộ 8g, thiên môn 12g, mạch môn 12g, tang bạch bì 16g, tiền hồ 12g, ô mai 12g, bán hạ chế 8g, trần bì 16g, thạch cao16g. Sắc uống như nước trà.
Mạch môn
3. Chữa hen phế quản do nhiễm khuẩn, hen nhiệt:
Người bệnh mặt đỏ, sợ nóng, đờm dính vàng, khát nước thích uống nước nguội, táo bón.
Bài 1 (trà sâm, kim ngân, nhân trần): sâm đại hành 12g, kim ngân hoa 20g, nhân trần 12g, sài đất 40g, hoàng liên 12g, hoàng cầm 12g. Sắc uống như nước trà.
Bài 2 (trà bán hạ hạnh nhân sinh khương): bán hạ chế 8g, ma hoàng 8g, đình lịch 8g, tô tử 12g, thạch cao 20g, tang bạch bì 20g, trúc lịch 20g, xạ can 10g, hạnh nhân 10g, sinh khương 4g, đại táo 5 quả. Sắc uống thay trà.
Bài 3 (trà hạt cải vỏ quýt): hạt cải canh sao 6g, hạt củ cải sao 9g, vỏ quýt 6g, cam thảo 6g. Sắc nước uống như trà.
Bài 4 (trà sâm, mạch môn, ngưu tất): bắc sa sâm 12g, mạch môn 10g, ngũ vị tử 5g, ngưu tất 10g. Sắc uống thay trà.
Lương y Nguyễn Minh
