Cỏ tranh là loại cỏ dễ kiếm ở các vùng nông thôn. Loại cỏ làm hại lúa thường bị nhà nông “hắt hủi”, nhổ bỏ, nhưng ít ai biết rằng loại cỏ này là một loại thuốc quý chữa nhiều bệnh, trong đó nổi bật là công dụng giải độc, mát gan, bổ thận.
Trong Đông y thuốc từ rễ cỏ tranh có tên gọi là mao căn. Rễ cỏ tranh mặt ngoài màu trắng ngà hay vàng nhạt, có nhiều nếp nhăn dọc và nhiều đốt mang các lá vẩy và rễ con.
Rễ cỏ tranh có vị ngọt tính hàn, đi vào các kinh tâm, phế, tỳ, vị và bàng quang. Có công năng lương huyết, chỉ huyết, thanh nhiệt, tiêu ứ huyết, lợi tiểu tiện, thanh phế vị nhiệt. Chủ trị các chứng như chảy máu cam, tiểu ra máu, bí tiểu, hỗ trợ điều trị viêm thận cấp…
Khi làm thuốc, đào lấy thân rễ, cắt bỏ phần trên cổ rễ, rửa sạch đất cát, tuốt bỏ sạch bẹ, lá và rễ con, thái nhỏ.
Các nghiên cứu lâm sàng gần đây tại Trung Quốc cho biết: Rễ cỏ tranh có tác dụng tốt trong việc hỗ trợ điều trị viêm thận cấp, rút ngắn thời gian điều trị. Với chứng viêm thận mãn tính, rễ cỏ tranh có tác dụng lợi niệu, tiêu thũng và hạ huyết áp.
Ngoài ra, rễ cỏ tranh còn giúp thông tiểu và tẩy độc cơ thể cực tốt, ít người biết.
Những người gan yếu do hút thuốc , uống rượu bia nhiều hoặc các rắc rối về chức năng gan, có thể dùng các bài thuốc từ rễ cỏ tranh để thanh lọc, giải độc, làm mát gan.
Rễ cỏ tranh có thể phối hợp cùng mía lau, rau bắp để thành món nước sâm giải khát hàng ngày có tác dụng thông tiểu, giải nhiệt, giải khát, giải độc rất tốt.
Ở miền Nam nước ta, bà con có thói quen giải khát bằng nước sâm này.
Sau đây là những bài thuốc có tính ứng dụng cao được sử dụng nguyên liệu là rễ cỏ tranh:
Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm thận cấp:
– Sắc 200g bạch mao căn với 500ml nước, đun nhỏ lửa, đến khi còn lại 100-150ml thì dùng được, chia thành 2-3 lần uống, dùng hết trong ngày. Uống liên tục trong 1 tháng sẽ thấy hiệu quả khá rõ rệt.
– Dùng sinh mao căn kết hợp với mã đề, kim ngân hoa, cam thảo nam, kim anh tử, đậu đen, hoàng đằng, kinh giới, cỏ mần trầu để cho hiệu quả tốt hơn.
Các loại trên mỗi vị 10g, đổ vào 3 bát nước, sắc còn khoảng 1 bát, uống sau bữa ăn, dùng hết trong ngày.
Uống liên tục trong 15 ngày.
Bài thuốc giải độc cơ thể, mát gan:
– Dùng rễ cỏ tranh để nấu nước uống theo cách sau:
Lấy 200g sinh mao căn sắc với 700ml nước, đun to lửa, khi nước sôi thì giảm nhỏ lửa đun tiếp 7-10 phút, lọc lấy nước, uống thay chè, dùng trong ngày.
Uống liên tiếp 10-15 ngày. Bạn có thể nghỉ một thời gian rồi uống lặp lại 10-15 ngày nữa.
– Dùng 150g sinh mao căn, 50g bạch anh tươi, 150g thịt lợn nạc thái lát mỏng. Cho vào nồi đun nhừ, nêm gia vị vừa đủ, ăn 1 lần/ngày, liêu tục trong 10-15 ngày.
Mách bạn: Hoàng Mộc Can giúp nhuận gan lợi mật, mát gan, giải độc gan, bảo vệ tế bào gan, tăng cường chức năng gan hạ men gan trong các trường hợp: Viêm gan u xơ gan (do virus viêm gan B,C,A… rượu bia, hoá chất), nhiễm độc gan, thường xuyên dùng nhiều bia rượu, uống thuốc dài ngày có hại cho gan.
